Czym jest CMS i dlaczego ułatwia zarządzanie stroną WWW?

Ciemna piwnica, litry kawy, nieprzespane noce spędzone nad programistycznym koszmarem. Jeśli tak wyobrażasz sobie zarządzanie treścią serwisu to jesteś w błędzie i ten artykuł Cię z niego wyprowadzi 🙂 Dowiesz się przy okazji czym jest CMS, jakie są jego rodzaje i czym charakteryzują się najpopularniejsze, darmowe rozwiązania.

Czym jest CMS i dlaczego jest ci potrzebny?

CMS, czyli Content Management System (w dosłownym tłumaczeniu System Zarządzania Treścią) jest to oprogramowanie pozwalające na zarządzanie treścią serwisu internetowego osobom nieposiadającym umiejętności programistycznych. W jego ramach możesz zmieniać treść strony: dodawać i edytować wpisy, moderować komentarze, a także w przypadku bardziej zaawansowanych serwisów zarządzać użytkownikami, wyglądem strony czy newsletterem. Tak naprawdę lista możliwych funkcji jest ograniczona tylko przez wyobraźnię i grubość Twojego portfela (lub liczbę zer na koncie).

Na pytanie czy CMS jest konieczny w zarządzaniu treścią serwisu odpowie Paweł Pason, programista z kilkunastoletnim doświadczeniem, współpracujący m. in. z jedną z największych firm hostingowych w Polsce – Home.pl:

Patrząc zarówno z perspektywy programisty jak i użytkownika, CMS jest  niezbędny do częstych i szybkich aktualizacji treści artykułów oraz prostych elementów stron (tabelki, zdjęcia, filmy). Wyjątek stanowią statyczne serwisy – „wizytówki”. Przeszkolenie klienta w korzystaniu z systemu zarządzania treścią odciąża osoby techniczne od częstego powracania do gotowej już strony i aktualizowania jej treści. Oszczędza to czas i pieniądze, bo wprowadzić nowe treści na stronę może praktycznie każdy. Należy pamiętać, że bardziej skomplikowanych aktualizacji (zmiany w szablonie strony, specjalne zachowanie strony w wyjątkowych sytuacjach) będzie musiał dokonać programista.

Prostota i szybkość edycji treści bez umiejętności programistycznych

Jedną z największych zalet CMS jest brak konieczności posiadania wiedzy technicznej. Chcąc zmienić treść na stronie nie musisz być programistą z wieloletnim doświadczeniem – wystarczą Ci podstawowe umiejętności z zakresu obsługi edytorów tekstu. Zastosowanie CMS to korzyści także dla programistów, ponieważ zwalnia ich to z części pracy – zarządzanie treścią strony jest dużo łatwiejsze przy wykorzystaniu takiego systemu niż poprzez edycję pojedynczych linijek kodu.

Wybór CMS: licencjonowany, dedykowany czy Open Source?

Zlecając stworzenie strony internetowej masz do wyboru następujące możliwości: wykupienie licencji na gotowy CMS, polecenie napisania dedykowanego systemu lub wykorzystanie dostępnych platform Open Source.

Licencjonowany CMS to gotowy skrypt w ramach którego wykupujesz licencję od jego twórcy. Rozwiązanie to jest bardzo podobne do Open Source (którego tematyka jest poruszona poniżej), z tą różnicą iż za korzystanie z kodu musisz zapłacić (co wiąże się z takimi korzyściami jak gwarancja technicznego wsparcia autora czy zwiększone bezpieczeństwo kodu systemu).

Dedykowany CMS, czyli “szyty na miarę”, jest programowany specjalnie na Twoje potrzeby. Takie rozwiązanie praktycznie nie ma ograniczeń w odniesieniu do oferowanych funkcji, jednak jest ono dużo bardziej kosztowne niż wykorzystanie darmowych (czy nawet licencjonowanych) skryptów. Największymi zaletami takiego rozwiązania jest bezpieczeństwo – dedykowane CMS są mniej narażone na ataki hakerskie (indywidualna struktura) oraz wyżej wspomniana dowolność w tworzeniu kodu – programista znając swój “produkt” może go później łatwiej rozbudować. W kwestii dedykowanych CMS głos ponownie zabiera Paweł Pason:

Ich największą zaletą jest spersonalizowanie i działanie zgodne z potrzebami określonymi przez klienta, a takich cech nie będzie posiadał żaden ogólnodostępny system. Dodatkowo, zamknięta architektura zwiększa bezpieczeństwo, ponieważ jeśli nawet istnieje w kodzie jakiś błąd, jest mała szansa na wykrycie go przez poruszające się w internecie boty skanujące przypadkowe strony pod kątem luk bezpieczeństwa  (np. opublikowane błędy CMS, które nie zostały jeszcze poprawione). Oczywistą wadą dedykowanych systemów jest brak częstych aktualizacji, które w tym wypadku związane są z dodatkowymi opłatami dla jego twórcy.

Trzecią możliwością (i to właśnie jej tematyka zostanie zgłębiona w tym artykule) jest wykorzystanie platform CMS udostępnianym na zasadzie Open Source. Oznacza to, że są one darmowe, a ich użytkownicy mogą wykorzystywać, aktualizować, udoskonalać kod oraz tworzyć do niego rozszerzenia.

Najpopularniejsze platformy CMS – WordPress, Drupal i Joomla

Zgodnie z serwisem BuiltWith, najpopularniejszym CMS’em świata (na dzień 1 lutego 2016r.) jest WordPress, którego udział w rynku internetowym wynosi aż 50%. Daleko za nim jest Joomla! (8%), Drupal i Blogger (2%). Resztę stanowią inne platformy, których tematyki w tym artykule poruszać nie będę. Dane z rynku polskiego prezentują podobne statystyki: króluje WordPress (64%), na drugim miejscu znajduje się Joomla! (15%), a na trzecim  – Drupal (2%).

Popularność WordPressa nie jest nieuzasadniona. Większość serwisów czy blogów prowadzona jest przez osoby nieposiadające umiejętności programistycznych.  Chciałbyś uczyć się programowania, aby pisać o kotach lub smażeniu naleśników? 🙂 No właśnie. WordPress jest prosty, przejrzysty i funkcjonalny i dokładnie tymi cechami zjednał sobie miliony użytkowników. Jednakże, każda z powyżej wymienionych platform CMS posiada swoje wady i zalety, z którymi ich przyszły użytkownik powinien się zapoznać.

WordPress: prostota, rozbudowana społeczność i ogromna ilość rozszerzeń

WordPress jest najpopularniejszą platformą CMS wśród internautów całego świata. Najwięcej jego użytkowników występuje wśród blogerów, ale także i administratorów prostych stron internetowych.

WordPress zawdzięcza swoją popularność prostocie, rozbudowanej społeczności i dużej ilości darmowych wtyczek

Zalety WordPressa

WordPress popularność zawdzięcza przede wszystkim swojej prostocie. Jego obsługa nie sprawi Ci problemów nawet jeżeli jesteś laikiem nieznającym języków programowania. Innymi atutami tej platformy jest rozbudowana społeczność, która komunikuje się ze sobą na forum . Fora te są miejscem w którym udzielają się praktycy, dlatego są dla Ciebie źródłem bezcennej wiedzy i odpowiedzi na pytania których nikt Ci nie zadawał.

Inną zaletą tego CMS jest ogromna ilość wtyczek poszerzających jego funkcjonalność, co zawdzięcza właśnie dostępności w trybie Open Source. Użytkownicy mogą sami tworzyć i publikować dodatki, co przekłada się na ich ilość.

Warto również wspomnieć, że WordPress jest platformą darmową – nie ponosisz kosztów korzystania z kodu, wtyczek czy motywów, a jedynie przystosowania tego CMS do swoich potrzeb.

Wady WordPressa

Do wad WordPressa zdecydowanie należy zaliczyć konieczność znajomości języków PHP, CSS i HTML przy chęci zmiany niektórych funkcji strony. Może to być związane nawet z tak banalnymi elementami jak zmiana pola daty czy elementów graficznych, dlatego pomimo prostoty platformy dobrze byłoby, abyś miał pod ręką “znajomego” programistę.

Kolejną wadą tego CMS jest konieczność zainstalowania dużej ilości wtyczek kiedy chcesz rozbudować funkcjonalność do poziomu konkurencyjnych platform. Rozszerzenia te negatywnie odbijają się na płynności działania WordPressa. Innym problemem może być też ogromna ilość wtyczek – wiele z nich posiada swoje gorsze lub lepsze odpowiedniki, a wybór tych odpowiednich może przyprawić Cię o ból głowy.

Wiele do życzenia mogą także zostawiać zabezpieczenia tej platformy, które są gorsze niż w przypadku konkurentów, aczkolwiek bezpieczeństwo WordPressa możesz zwiększyć za pomocą odpowiednich wtyczek.

Drupal: rozbudowana funkcjonalność, zarządzanie wyglądem i użytkownikami

Drupal pod względem popularności jest drugi za WordPressem i w przeciwieństwie do niego – ma dużo szerszy zakres funkcjonalności i znajdzie zastosowanie w bardziej zaawansowanych stronach internetowych. Pod warunkiem, że będziesz w stanie okiełznać tę bestię.

Drupal oferuje bardziej rozbudowaną funkcjonalność kosztem przejrzystości i płynności działania

Zalety Drupala

Drupal, podobnie jak WordPress, jest oprogramowaniem Open Source – udostępniony jest za darmo i każdy ma możliwość edycji kodu oraz tworzenia do niego wtyczek.

Podstawowa wersja Drupala, nierozbudowana dodatkowymi wtyczkami, dostarcza szeroki zakres funkcji takich jak rejestracja użytkowników, zarządzanie profilem, menu, kanały RSS. W ramach wymienionych funkcji możliwe jest także tworzenie prostych stron, blogów czy for, dlatego Drupal sprawdzi się najlepiej w serwisach mających rozbudowaną funkcjonalność użytkowników.

Drupal oferuje także zarządzanie wyglądem strony. Wykorzystując CMS możesz zmieniać układy poszczególnych elementów graficznych bez znajomości CSS i HTML. Platforma ta charakteryzuje się także dużą elastycznością i podatnością na modyfikacje. Z jej pomocą można tworzyć rozbudowane i ciekawe witryny, jednak jest ona kierowana raczej do zaawansowanych użytkowników, bo ci “zieloni” z łatwością pogubią się w jej rozbudowanej funkcjonalności.

Podobnie jak WordPress, Drupal posiada własne, rozbudowane forum bogate w dokumentacje oraz rady jak wycisnąć z tej platformy ostatnie soki. 

Wady Drupala

Największą bolączką Drupala jest konieczność posiadania technicznej wiedzy przy jego instalacji i użytkowaniu. Ta cecha praktycznie przekreśla go jeżeli nie posiadasz takich kwalifikacji. Podobnie jest z rozszerzaniem funkcjonalności tego skryptu – instalacja wtyczek nie jest tak prosta jak w przypadku WordPressa. Wiele do życzenia może zostawiać także niska wydajność tej platformy, co ma związek z dużą ilością oferowanych przez nią funkcji. Obciążenie serwera jest widoczne zwłaszcza przy dużym ruchu na stronie. Wyjściem z tej sytuacji może być zainstalowanie wtyczek przyspieszających działanie skryptu.

Generalnie, osadzenie Drupala na prostych stronach mija się z celem – jest on skierowany do bardziej zaawansowanych projektów. Pytanie tylko po co komplikować sobie życie prowadząc bloga w Drupalu skoro masz pod ręką znacznie bardziej prostego i przejrzystego WordPressa?

Joomla: kompromis między funkcjonalnością, a prostotą użytkowania

Joomla to platforma będąca dobrym kompromisem między prostym WordPressem a skomplikowanym Drupalem. Podobnie jak wspomniane skrypty, Joomla jest oprogramowaniem typu Open Source, co zapewnia dużą ilość informacji i samouczków, a także darmowych wtyczek.

Joomla jest kompromisem między prostotą, a funkcjonalnością

Zalety Joomli

Joomla jest względnie łatwy w instalacji, prostszy niż Drupal, ale nieco trudniejszy niż WordPress. Zaawansowana administracja umożliwia Ci wprowadzanie wielu funkcji niedostępnych w konkurencyjnych skryptach. Joomla posiada także kompleksowy system nawigacji pozwalający na łatwe zarządzanie serwisem nawet jeżeli posiada on wiele podstron.

Joomla posiada dużą (ale mniejszą niż poprzednicy) ilość dostępnych wtyczek, co zawdzięcza środowisku Open Source. Ich wykorzystywaniu sprzyja rozbudowana społeczność, duża ilość samouczków oraz rozbudowane fora dyskusyjne.

Wady Joomli

Pierwsze zetknięcie się z Joomlą może wywołać u Ciebie niesmak, ponieważ skrypt jest bardzo nieintuicyjny i bardziej skomplikowany od WordPressa, dlatego warto abyś zastanowił się, czy korzystać z niego kiedy nie miałeś wcześniej styczności z CMS. Inną kwestią jest dość ograniczona elastyczność w stosunku do Drupala. Joomla oferuje wiele ciekawych rozwiązań, ale bardziej zaawansowani użytkownicy mogą odczuwać niedosyt. Skrypt ten pochłania także większe ilości zasobów niż konkurencja. Im większy Twój serwis i jego struktura, tym wolniej będzie funkcjonować.

Kolejną wadą jest większy koszt rozbudowy funkcjonalności platformy. Związane jest to z istnieniem mniejszej ilości wtyczek, a także odpłatnością części z nich. Warto abyś pamiętał, że za niektóre rozszerzenia Joomli u jej konkurentów nie musisz już płacić. Czasami występują także niezgodności między platformą a jej wtyczkami, więc ich wdrożenie może wymagać umiejętności programistycznych.

Podsumowanie

Content Management System został stworzony aby ułatwić zarządzanie serwisami nie tylko laikom, ale także bardziej zaawansowanym wyjadaczom. Dzięki niemu możesz szybko zmieniać treść i funkcje strony bez ingerowania w kod programistyczny. Przy obecnych możliwościach technologicznych brak CMS jest więc kompletnie nieuzasadniony (chyba, że masz do czynienia ze statycznymi serwisami – wizytówkami).

Wybierając platformę CMS warto, abyś zapoznał się z zaletami i wadami poszczególnych skryptów tak, aby Twoje oczekiwania pokryły się z rzeczywistością i pozwoliły łatwo i wygodnie budować siłę Twojej marki w Internecie.

W ramach budowania serwisu WWW, agencja Brandoo może stworzyć dla Ciebie dedykowany CMS lub dostosować system licencjonowany/Open Source specjalnie do Twoich potrzeb. Zapraszamy do zapoznania się z naszym portfolio.

Masz pytania? Wal śmiało, to nic nie kosztuje!